Dlaczego percepcja słuchowa jest taka ważna?- ćwiczenia słuchowe dla najmłodszych i nie tylko

Drodzy Rodzice

propozycja zabaw słuchowych dla najmłodszych i nie tylko.

Zachęcam do wykonywania ćwiczeń z dzieckiem.

Monika Wesołek-Wolska

Słuch jest zdolnością odbioru dźwięków. Odbiór słyszanych dźwięków możliwy jest dzięki analizatorowi słuchowemu , który składa się z ; receptora odbierającego bodźce słuchowe / ucho/, przekazującego je na pobudzenia nerwowe; drogi słuchowej doprowadzającej pobudzenia nerwowe do mózgu; korowej części analizatora / miejsce dokonania analizy i syntezy bodźców słuchowych/ oraz nerwów odśrodkowych przekazujących impulsy do mózgu.

Podstawowym warunkiem prawidłowego rozwoju spostrzeżeń słuchowych jest anatomicznie nie uszkodzony i funkcjonalnie sprawny analizator słuchowy – odpowiedzialny za słuch fizyczny . Prawidłowa identyfikacja dochodzących do mózgu bodźców słuchowych jest warunkiem rozwoju mowy .

Percepcja słuchowa, czyli spostrzeganie słuchow , jest jedną z podstawowych funkcji psychofizycznych, zaangażowanych w czynność czytania i pisania.

Angażuje ona trzy rodzaje słuchu;

słuch fizyczny; odpowiedzialny za prawidłowe odbieranie wrażeń słuchowych
słuch muzyczny; odpowiedzialny za różnicowanie wysokości i jakości dźwięków oraz odstępów między nimi
słuch fonematyczny; odpowiedzialny za identyfikowanie i różnicowanie dźwięków mowy ludzkiej ( fonemów)

Według M. Bogdanowicz w słuchu fonematycznym wyodrębnia się następujące czynności;

spostrzeganie i odróżnianie od siebie wypowiadanych głosek, a także zjawisk prozodycznych ( akcent, intonacja, tempo mowy),
różnicowanie elementarnych jednostek języka,
analizę i syntezę głoskową i sylabową wyrazów, zdań.

Prawidłowy rozwój percepcji słuchowej ma bardzo duże znaczenie w rozwoju dziecka. Nieprawidłowości w rozwoju percepcji słuchowej stanowią jedną z wielu przyczyn niepowodzeń dzieci w początkowej nauce czytania i pisania.

Do symptomów trudności w zakresie percepcji słuchowej można zaliczyć;

trudności w wysłuchiwaniu i zapamiętaniu poleceń,
szybką męczliwość przy słuchaniu np. opowiadań, bajek,
trudności w zapamiętaniu wierszy, piosenek, wyliczanek,
ubogie słownictwo,
nieumiejętność wyodrębniania sylab i głosek w wyrazach, wyrazów w zdaniach,
agramatyzmy, deformacje słów,
kłopoty z syntezą dźwięków.

Systematyczne prowadzenie ćwiczeń rozwijających percepcję słuchową w domu , ma ogromny wpływ na prawidłowy przebieg procesu uczenia umiejętności czytania i pisania.

W pracy z dzieckiem można wykorzystywać proponowane ćwiczenia i zabawy rozwijające percepcje słuchową:

wysłuchiwanie i rozpoznawanie dźwięków naturalnych, dochodzących z otoczenia
rozpoznawanie dźwięków wytwarzanych celowo
grupowanie przedmiotów wydających takie same dźwięki,
rozpoznawanie osób po głosie ;zabawy typu; „Zgadnij kto teraz mówił”
wysłuchiwanie zmian w tempie i głośności wydawanych, słyszanych dźwięków,
wysłuchiwanie i wyklaskiwanie usłyszanego rytmu,
wyodrębnianie zdań w mowie , określanie ilości zdań w opowiadaniu,
wyodrębnianie wyrazów w zdaniu, dobieranie par rymujących się wyrazów,
wyodrębnianie sylab w wyrazach
analiza i synteza sylabowa wyrazów,
określanie ilości sylab w wyrazach,
kończenie wyrazów rozpoczynających się dana sylabą,
wyszukiwanie przedmiotów rozpoczynających się i kończących daną sylabą, głoską
dzielenie słów na sylaby z odkładaniem patyczków ( jeden patyczek odpowiada jednej sylabie);
zgadywanie słów podzielonych na sylaby np. kacz- ka; faj –ka; skar-bon-ka; cu-kier-nia itp.;
wyróżnianie głosek na początku i na końcu wyrazu; dziecko otrzymuje obrazki, które ma dobrać w ten sposób, aby głoska kończąca nazwę pierwszego obrazka, była jednocześnie głoską rozpoczynająca nazwę innego - następnego, np. ul –lis –sklep –pomidor –rak itp.;
„słowny łańcuszek” – podawanie przez opiekunów słów na zmianę tak by ostatnia głoska słowa była pierwsza głoską następnego;
liczenie głosek w słowach;
słuchanie i rozwiązywanie zagadek;
powtarzanie za dorosłym ciągów słownych (np. but, bluzka, spodnie, skarpetka);
zabawa: jakie słowo było powiedziane dwa razy; dziecko ma za zadanie wymienić słowo, które usłyszało dwa razy (np. okno, oko, drzwi, okno);
słuchanie bajek, opowiadań, bajek muzycznych (często powtarzanych) oraz samodzielne opowiadanie i dopowiadanie zakończeń;
rozpoznawanie i wyodrębnianie głosek w wyrazach
wyodrębnianie głosek na początku, na końcu i w środku wyrazu
wyszukiwanie przedmiotów, obrazków rozpoczynających się lub kończących daną głoską.

W pracy terapeutycznej z dzieckiem pomocne będą następujące gry dydaktyczne;

„Głoski do zabawy”

„Sylaby do zabawy”

„Memo dźwiękowe”

„Skojarzenia”

„Sylaby w dominie”

„Literki do zabawy”

„Rymowanki”

„Zagadki słuchowe”

„Opowiem Ci mamo„

Bibliografia;
A. Franczyk, K. Krajewska „ Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami w rozwoju”
E. M. Skorek „ Terapia pedagogiczna” cz. I i II
Graban J, Sprawka R: „Trening słuchu” Gdańsk 2007
Maurer A: „Dźwięki mowy” Kraków 2003
A.Bragdon „ Ćwicz swój umysł”

Na podstawie w/w literatury artykuł opracowała mgr Karolina Goszczyńska

Data dodania: 2024-09-17 11:57:35

Data edycji: 2024-09-17 11:58:02

Ilość wyświetleń: 24